Nie żyje Jadwiga Jankowska-Cieślak

Środa, 16 Kwiecień 2025

Polska Kultura i rozrywka

W wieku 74 lat zmarła Jadwiga Jankowska-Cieślak, jedna z dwóch polskich aktorek, która na festiwalu filmowym w Cannes zdobyła główną nagrodę. Za węgierski film „Inne spojrzenie”.

W 1972 roku zadebiutowała w filmie "Trzeba zabić tę miłość" Janusza Morgensterna, zgarniając szereg nagród (m.in. prestiżową nagrodę im. Zbyszka Cybulskiego).
Rok później zadebiutowała jako tytułowa "Elektra" (1973) na scenie Teatru Dramatycznego, z którym była związana przez 10 kolejnych lat. Powróciła na jego deski w sezonie 1987-88, by później związać się z nim na dłużej, w okresie dyrektury męża, Piotra Cieślaka w latach 1994-2008 (zmarł na raka w 2015 r.).
Stworzyła wiele znaczących ról scenicznych, m.in. jako Mania w "Ślubie" Gombrowicza, tytułowa "Medea", Aniela-Elwira w "Mężu i żonie" Fredry, Kora w "Nocy listopadowej" Wyspiańskiego. Grała u Dejmka, Jarockiego, Prusa, Grzegorzewskiego, Hanuszkiewicza, Lupy, Warlikowskiego, Zaleskiego i Cieślaka. Jest laureatką teatralnych nagród: im. Leona Schillera (1979) i Aleksandra Zelwerowicza (2005).
Zanim została laureatką Złotej Palmy w Cannes za rolę dziennikarki-lesbijki w węgierskiej produkcji "Inne spojrzenie" w reżyserii Károlyego Makka z Grażyną Szapołowską w 1982 roku (później jej sukces powtórzyła już tylko Krystyna Janda za rolę w „Przesłuchaniu” w 1990 r.).
Zdobyła najważniejsze polskie wyróżnienie aktorskie - nagrodę na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni za rolę w psychologiczno-obyczajowym dramacie "Sam na sam" Andrzeja Kostenki (1977). Zagrała także wyraziste, pierwszoplanowe role w filmach "Pani Bovary to ja" Zbigniewa Kamińskiego (1977) i "Na smyczy" Pawła Kędzierskiego (1975), pojawiła się w wojennych produkcjach: "Nagrody i odznaczenia" Jana Łomnickiego (1973) oraz "Znikąd donikąd" Kazimierza Kutza (1975).
Wystąpiła również w serialach - "Polskie drogi" Janusza Morgensterna (1976-77), za który otrzymała Nagrodę Przewodniczącego Komitetu ds. Radia i Telewizji, oraz "Jan Serce" Radosława Piwowarskiego (1981). Grała także w zagranicznych filmach, m.in. belgijsko-holenderskim "Exit 7" (1978) i niemieckim "Miłosierdziu płatnym z góry" w reżyserii Krzysztofa Zanussiego i Edwarda Żebrowskiego, (1975).
Po sukcesie w Cannes otrzymała wiele propozycji zagranicznych ról, których jednak nie mogła przyjąć ze względu na ówczesną sytuację polityczną w kraju.
W późniejszych latach rzadko grała pierwszoplanowe role, ale dwukrotnie była nominowana do Orła - za występy w "Szczęśliwym człowieku" Małgorzaty Szumowskiej (2000) oraz "Co słonko widziało" Michała Rosy (2006).
Jeszcze kilka tygodni temu występowała na deskach warszawskiego Teatru Gudejko w sztuce "Przebłyski" w reżyserii Agaty Dudy-Gracz u boku Daniela Olbrychskiego. Tydzień przed śmiercią odwołano spektakl i poinformowano o chorobie aktorki.